Rehabilitacja i opieka nad chorym po udarze mózgu
Ta jednostka chorobowa to nagłe i poważne schorzenie, które może dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy płci. Rehabilitacja i opieka nad chorym po udarze mają na celu poprawę jego stanu zdrowia oraz jakości życia. Jak wygląda rehabilitacja po udarze? Jakie są przyczyny oraz objawy tej choroby? Ile może trwać powrót do zdrowia? Jak wygląda kwestia ośrodków opiekuńczo-rehabilitacyjny? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule.
Udar – objawy, przyczyny, leczenie
To zaburzenie krążenia mózgowego, które prowadzi do niedotlenienia komórek nerwowych. Objawy udaru to m.in.
- nagłe osłabienie lub zdrętwienie kończyn,
- utrata równowagi,
- silny ból głowy,
- zaburzenie symetrii twarzy, np. zapadające się kąciki ust,
- problemy z mową czy widzeniem.
Przyczynami udaru mogą być zarówno zakrzepica tętnic mózgowych, jak i krwotok mózgowy. Leczenie udaru zależy od jego rodzaju oraz stopnia zaawansowania i obejmuje zarówno farmakoterapię, jak i interwencje chirurgiczne. W przypadku udaru mózg, istotne znaczenie ma czas – im szybciej zostanie udzielona pomoc medyczna, tym większe szanse na uniknięcie trwałych uszkodzeń.
Rehabilitacja po udarze mózgu
Proces ten powinien rozpocząć się jak najwcześniej po ustabilizowaniu stanu pacjenta i być dostosowany do jego indywidualnych potrzeb. Rehabilitacja po udarze obejmuje zarówno ćwiczenia ruchowe, mające na celu poprawę siły mięśniowej, koordynacji oraz równowagi, jak i terapię zajęciową, która pomaga pacjentowi w nauce radzenia sobie z codziennymi czynnościami. Elementem rehabilitacji jest także wsparcie psychologiczne oraz pomoc w nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Rehabilitacja po udarze składa się z kilku etapów:
- Profilaktyka funkcjonalna – to opieka nad chorym w tzn. okresie ostrym, pacjent przebywa wtedy na oddziale neurologicznym, etap ten trwa zazwyczaj do maksymalnie 21 dni.
- Rehabilitacja funkcjonalna – to drugi krok, który może trwać od 2 tygodni do 2 lat w zależności od stanu chorego.
- Adaptacja – to ostatni etap, który polega na rehabilitacji środowiskowej i może trwać do 5 lat.
Czas trwanie poszczególnych etapów oraz całej rehabilitacji po udarze, mającej na celu przywrócenie zdrowia i sprawności jest uzależniony od indywidualnego stanu pacjenta.
Opieka nad pacjentem po udarze
W zależności od stopnia niepełnosprawności pacjenta może obejmować pomoc w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych, takich jak jedzenie, mycie czy ubieranie się, a także wspieranie go w procesie rehabilitacji. Opiekun powinien również monitorować stan zdrowia pacjenta, kontrolować jego ciśnienie tętnicze oraz regularnie konsultować się z lekarzem prowadzącym. Niezbędne może być również przystosowanie mieszkania do potrzeb chorego, w tym również łóżek, w przypadku osób o ograniczonej sprawności ruchowej i zakup m.in. materacy przeciwodleżynowych. Ośrodek opiekuńczo-rehabilitacyjny to miejsce, w którym także mogą przebywać osoby po udarze i otrzymać pomoc dostosowaną do potrzeb.
Opieka powinna być dostosowana do stanu pacjenta, elementem rehabilitacji są również ćwiczenia, często indywidualnie dobierane pod każdą osobę, aby zapewnić ruchomości w stawie skokowym oraz nie dopuścić do zmian wtórnych w zajętych kończynach.
Chory leżący: o czym pamiętać?
W takiej sytuacji niezbędne jest regularne zmienianie pozycji ciała pacjenta, aby zapobiec powstawaniu odleżyn oraz utrzymanie prawidłowej higieny ciała. Wymagane jest także właściwe nawodnienie oraz odpowiednia dieta, dostosowana do potrzeb chorego. W przypadku pacjentów z trudnościami w połykaniu, konieczne może być stosowanie specjalnych preparatów żywieniowych lub wprowadzenie sondy żołądkowej.
Pomoc w opiece nad chorym bliskim
Zajmowanie się członkiem rodziny po udarze może być trudne, dlatego można rozważyć skorzystanie z pomocy dedykowanych ku temu placówek takich jak ośrodek opiekuńczo-rehabilitacyjny. Skorzystanie z takiej pomocy pozwala na zapewnienie pacjentowi odpowiedniej opieki medycznej oraz wsparcia psychologicznego, a także daje rodzinie możliwość odpoczynku i regeneracji sił.